उदाउँदो सुर्यलाई अर्घ दिएर छठ समापन

४ मंसिर, जनकपुरधाम । आज जनकपुरधामसहित देशैभर उदाउँदो सूर्यलाई अर्घय दिएर छठपर्व सम्पन्न भएको छ । पारिवार एवं सन्तानको सुख समृद्धिको कामना गर्दै अत्यन्त श्रद्धापूर्वक मनाइने छठपर्वमा आज बिहानै उदाउँदै गरेको सूर्यलाई अर्घ्य दिइएको छ ।

यसअघि हिजो साँझ अस्ताउँदो सूर्यलाई अर्घय दिईएको थियो । जनकपुरधाम सहित नेपाल भारतका बिभिन्न स्थानका पोखरी तलाउ तथा नदीहरुमा बनाइएको छठ घाटमा हिजो बिहानैदेखि छठको पूजा सामग्री लिएर भक्तजनहरु बसेका थिए । हिजो ब्रतालुहरुले साँझपख अस्ताउँदै गरेका सुर्यलाई अर्घय दिए भने आज बिहान उदाउँदै गरेको सुर्यलाई अर्घ दिए पश्चात छठ घाटमै छठी माताको कथा सुनेर यस पर्वको समापन गरेका छन ।

चार दिनसम्म मनाइँने छठ पर्वको पहिलो दिन ब्रतालुहरु नुहाएर अरबा अरबाईन भोजन गर्ने गर्दछन् भने दोश्रो दिन साँझ प्रसादको रुपमा चामल, सक्खर र दुध मिलाएर बनाएको खीर ग्रहण ग्रहण गरी खरना गर्दछन् । त्यस्तै तेश्रो दिन साँझ घाटमा पूजा सामग्री सहित अस्ताउँदो सूर्यदेव अर्थात दिनानाथको अर्घ्य दिन्छन भने भोलिपल्ट चौथो दिन बिहान उँदाउँदो सूर्यको अर्घ्य दिएपछि छठपर्व विधिवत रुपमा समापन हुन्छ ।

छठ पर्वमा बाँसको ढाकी, डग्री, माटोको कोसिया कुरबार, हाती लगायतको सामग्रीहरु चढाईन्छ । त्यस्तै प्रसादको रुपमा ठकुवा, भुसुवा, केरा, खाजा, उखु, हल्दी, अदुवा एवं विविध प्रकारको मिठाई तथा फलफुल सूर्य देवता अर्थात दिनानाथलाई चढाउने गरिन्छ । अर्घ दिने ब्रतालु ४८ घन्टासम्म पानी पनि नखाई उपबास बस्ने गर्दछन् । छठ पर्वमा सूर्य भगवान अर्थात दिनानाथलाई अर्घ दिन तयार गरिने परिकारहरु अत्यन्तै नियम निष्ठापूर्वक गर्नुपर्ने भएकाले छठलाई निष्ठा र कठोर पर्वको रुपमा मानिन्छ ।

यसका लागि आदिदेव सूर्य भगवानलाई अर्घ दिन मिथिलाञ्चलको नदी, तलाउ , पोखरी, ईनार लगायतको जलाशयको किनारमा घाट बनाएर विशेष रुपले सिंगारिएको थियो । खास गरी जनकपुरधामको धार्मिक तथा ऐतिहासिंक पोखरी तलाउ गंगासागर, धनुसागर, अंगराजसर, दशरथ तलाउ लगायतको पोखरीहरुलाई नवदुल्ही झै सजाइएर झकिझकाउ बनाइएको थियो । घाटहरुमा पारम्परिक छठको लोकगितहरु पनि बजाउने गरिन्छ ।

उदाउँसो सूर्यलाई अर्घको रुपमा चढाइएको पूजा सामग्री एवं प्रसाद छठ घाटमा समेत वितरण गर्ने प्रचलन छ भने घरमा लगेर प्रसादको रुपमा सबैले ग्रहण गर्दछन् । छठ पर्व नहुनेहरुलाई छठ पर्व गर्नेहरुले निम्ता दिएर, बोलाएर खुवाउनुको साथै घरमा समेत पूर्याईदिने मिथिलाञ्चलमा प्रचलन छ ।